Làm phim hoạt hình 2d

Nhân làm phim hoạt hình 2D

Với hoạt hình 2D, hầu như không có một quy trình sản xuất nào được coi là “tuyệt đối hoàn hảo” – vì thường mỗi studio hoạt hình đều tự phát triển cho mình một quy trình khác nhau, để phù hợp với tính chất, con người, công nghệ, và cách làm việc của riêng họ.

Tuy vậy, những quy trình sản xuất hoạt hình 2D ngày nay thường đều có một điểm chung nhất định, vì chúng đều bắt nguồn từ những nền tảng rất cơ bản mà Walt Disney đã để lại từ thế kỷ trước. Vậy những bước cơ bản đó là gì?

GIAI ĐOẠN 1: PREPARATION – CHUẨN Bị

Tương tự như quy trình sản xuất phim điện ảnh, quy trình sản xuất hoạt hình 2D cũng bao gồm 3 giai đoạn chính: tiền kỳ (pre-production), sản xuất (production) và hậu kỳ (post-production)

Tuy nhiên, nếu như bắt đầu ngay ở giai đoạn tiền kỳ, là người làm hoạt hình đang bỏ qua những bước chuẩn bị ban đầu, mang vai trò quan trọng trong việc định hướng trong suốt quá trình sản xuất sau đó.

Yêu cầu & mục đích của video

Đầu tiên, cần phải nắm rõ yêu cầu và mục đích của dự án hoạt hình 2D mà bạn sẽ thực hiện. Đó là một dự án thương mại (truyền thông, quảng cáo, tvc, v…v…) hay giải trí (series, phim hoạt hình, MV âm nhạc, v…v…)?

Với mỗi hình thức và thể loại, dự án hoạt hình 2D đó sẽ cần phải đáp ứng những mục đích rất khác nhau (ví dụ như: video hoạt hình đó sẽ giúp người xem xả stress sau một ngày làm việc mệt mỏi, hay giúp một thương hiệu xây dựng bộ nhận diện trong mắt khách hàng?)

Bên cạnh đó, bạn cũng sẽ xác định được thời lượng của sản phẩm, cũng như việc sản phẩm hoạt hình đó sẽ được sử dụng ở đâu.

Xác định đối tượng khán giả

Đối tượng người xem mà bạn đang muốn hướng tới với sản phẩm hoạt hình của mình là ai

Đây là câu hỏi mà bạn cần phải đặt ra cho mình trước khi bắt đầu. Đừng tìm đến những câu trả lời quá an toàn, bao quát như :”tất cả mọi người”. Thông thường, việc càng đi vào chi tiết trong việc xác định rõ đối tượng người xem là vô cùng quan trọng trong việc quyết định sản phẩm hoạt hình đó có tạo ra được những hiệu ứng mà bạn mong muốn hay không. Yếu tố này sẽ quyết định rất lớn nội dung, phong cách vẽ, cũng như ngôn ngữ mà bạn sử dụng.

Làm thế nào để xác định được đối tượng người xem phù hợp cho sản phẩm hoạt hình của mình? Sau đây là một số câu hỏi mà DeeDee gợi ý cho các bạn để cân nhắc (tuy nhiên, đừng bị gò bó với chỉ những lựa chọn này nhé!)

• Lứa tuổi người xem mà bạn hướng đến là gì?

• Nam giới hay nữ giới sẽ thích thú với sản phẩm hoạt hình này hơn?

• Đối tượng người xem hướng đến sẽ ở địa phương nào?

• Họ thường xem những sản phẩm sáng tạo/phim ảnh/hoạt hình như thế nào?

• Họ có điểm chung là gì trong tính cách, sở thích, thói quen?

• Cuộc sống của họ như thế nào?

• Họ sẽ xem sản phẩm của bạn trong hoàn cảnh nào, vào lúc nào?

Thời gian, tiền bạc và công sức

Ở bước này, bạn cũng cần phải xác định được những resources (tài nguyên) mà bạn có cho dự án. Cụ thể hơn đó là thời gian, tiền bạc và công sức mà bạn sẽ dành cho dự án.

Xác định được rõ những yếu tố đó sẽ quyết định việc sản phẩm hoạt hình 2D của bạn sẽ có “độ khó” đến đâu – cầu kỳ, chi tiết như các bộ phim anime Nhật Bản, hay chỉ đơn giản như “South Park”. Hãy cân nhắc một cách thực tế nhé!

Lên kế hoạch

Việc lên kế hoạch là một bước mà nhiều người vội bỏ qua. Lên một kế hoạch cụ thể, chi tiết, với sự phân bổ hợp lý về timeline, nhân lực và khối lượng công việc sẽ giúp bạn quản lý được quy trình sản xuất một cách khoa học và chặt chẽ.

Vậy lên kế hoạch như thế nào? Việc này cũng không có một tiêu chuẩn “tuyệt đối”, mà tùy thuộc vào phương pháp làm việc của mỗi người. Ở đây, DeeDee sẽ gợi ý phương pháp sử dụng gantt chart (xem hình minh họa phía trên), để quản lý nhiều mảng công việc cùng một lúc trong một timeline tổng thể. Tuy nhiên, việc sử dụng gantt chart chắc chắn không phải (và không nên) là lựa chọn duy nhất của bạn.

Tìm references

Nếu như những gì bạn định làm, đã có người làm rồi thì sao nhỉ? Thật là tuyệt vời khi bạn có thể trực tiếp tham khảo những ví dụ có điểm tương đồng về nội dung, phong cách, chuyển động, v…v…, để vừa học được những cái hay, vừa tránh được những sai lầm không đáng có. Nhiều người hay gọi những tham khảo ấy là “reference”.

Trước khi sản phẩm hoạt hình của bạn được thực hiện, cách dễ nhất để giúp khách hàng (và chính người sản xuất) mường tượng ra được sản phẩm cuối cùng, đó là sử dụng những reference đã có sẵn mà những người đi trước đã từng thực hiện

Sau đây là một số yếu tố chuyên môn mà bạn nên xác định trước khi bắt tay vào sản xuất, và sẽ rất hữu ích khi được minh họa bằng reference:

• Nội dung/cách kể chuyện

• Phong cách vẽ

• Cách thể hiện (nét vẽ, màu sắc)

• Chuyển động

GIAI ĐOẠN 2: PRE-PRODUCTION – TIỀN KỲ

Sau khi đã trang bị cho mình những sự chuẩn bị cần thiết, đã đến lúc để chúng ta bắt đầu với giai đoạn pre-production (tiền kỳ).

Giai đoạn này sẽ bao gồm 5 bước chính, có thể được thực hiện lần lượt hoặc song song đồng thời, nếu như có nhiều nhân lực cùng tham gia trong quá trình thực hiện.

Viết kịch bản

Viết kịch bản là một bước khá cơ bản trong lĩnh vực truyền hình / điện ảnh. Việc viết kịch bản cũng yêu cầu người biên kịch cần phải có am hiểu về cấu trúc của một câu chuyện, cũng như format tiêu chuẩn của một kịch bản chuyên nghiệp.

Bên cạnh đó, người biên kịch cũng không cần phải đi quá sâu vào việc mô tả cụ thể hình ảnh, chuyển động của nhân vật, vì phần đó sẽ được các storyboard artist thể hiện tốt hơn rất nhiều bằng nét vẽ.

Thiết kế nhân vật

Tạo hình nhân vật trong phim hoạt hình sẽ được xây dựng nên từ những định hướng ban đầu về phong cách ở giai đoạn 1 (chuẩn bị), và chiều sâu nhân vật được xây dựng từ ý tưởng của người biên kịch.

Với hoạt hình 2D, thiết kế nhân vật sẽ được thực hiện bởi Art Director hoặc Character Designer, bằng khả năng vẽ tay “tuyệt diệu” của họ. Nhân vật càng được thiết kế tỉ mỉ, kỹ càng (ví dụ: bao gồm các góc xoay, phục trang, biểu cảm khuôn mặt, v…v…) sẽ càng thuận tiện cho quá trình animation trong giai đoạn sản xuất.

Concept art

Concept art là bước hiện thực hóa những ý tưởng ban đầu về nhân vật, thế giới, theo đúng phong cách và định hướng nghệ thuật mà đạo diễn mong muốn cho dự án hoạt hình của mình.

Ở bước này, Art Director sẽ làm rõ những dụng ý, ngôn ngữ nghệ thuật mà mình muốn thực hiện cho dự án hoạt hình 2D của mình, qua đó truyền tải được những ý tưởng ấy cho tất cả mọi người cùng tham gia sản xuất.

Storyboard

Storyboard là bước cực kỳ quan trọng trong quá trình sản xuất điện ảnh và truyền hình. Đặc biệt với phim hoạt hình, thì bước thực hiện storyboard có thể nói là không thể bỏ qua trong giai đoạn tiền kỳ.

Storyboard để hiểu nôm na nhất, chính là kịch bản dạng hình ảnh. Ở bước này, các Storyboard Artists sẽ hiện thực hóa câu chuyện của biên kịch và/hoặc thiết kế tạo hình của Character Designer thành các khung hình tĩnh.

Những hình vẽ trong storyboard không cần quá cầu kỳ, chi tiết, chỉ cần đủ rõ ràng để thể hiện được những dụng ý về điện ảnh như góc máy, bố cục, chuyển động, tiết tấu, v…v… Vậy nên, với các Storyboard Artist, ngoài khả năng vẽ phác thảo “điêu luyện”, cũng yêu cầu rất nhiều về những kiến thức điện ảnh.

Hãy cùng tham khảo trích đoạn storyboard của DeeDee Animation Studio trong phim hoạt hình “Tàn Thể: Tiền Truyện” nhé:

Sau khi thực hiện storyboard, cũng là lúc mà bạn có thể thống kê cụ thể yêu cầu chi tiết về từng cảnh (background, chuyển động, biểu cảm, camera movements,v…v…) để hỗ trợ cho các Animators và Background Artist trong giai đoạn sản xuất.

Để đi sâu hơn về storyboard, có lẽ DeeDee sẽ để dành một dịp khác.

Animatic

Storyboard được hoàn thiện, cũng có nghĩa là bạn cũng đã có được cho mình bản draft (nháp) của phim – hay còn gọi là animatic.

Ở bước này, các khung hình trong storyboard sẽ được ghép nối vào nhau thành một bản video, kết hợp cùng với các yếu tố như timing (căn thời gian và nhịp phim), camera movements (chuyển động camera) hay voice draft (lồng tiếng nháp).

Việc thực hiện animatic mang yếu tố cốt lõi trong việc giúp người làm hoạt hình có thể hình dung ra sản phẩm hoạt hình cuối cùng của họ. Khi làm đến đây, chắc chắn bạn sẽ nhận ra những yếu tố mà mình cần phải chỉnh sửa.

Chính vì lẽ đó, đây chính là thời điểm thích hợp để đưa ra những chỉnh sửa, tinh chỉnh phù hợp. Vì đối với hoạt hình 2D, sau khi đã bắt đầu giai đoạn production (sản xuất), sẽ rất tốn công sức để làm lại. Vậy nên, các hãng phim hoạt hình lớn như Pixar đều cắt dựng, chỉnh sửa animatic một cách hoàn thiện nhất có thể, để tối ưu thời gian và công sức trước khi đi vào giai đoạn production đầy thử thách sau đó.

GIAI ĐOẠN 3: PRODUCTION – SẢN XUẤT

Sau khi thực hiện hết các bước trong giai đoạn tiền kỳ, cũng là lúc có thể bắt đầu với quá trình sản xuất.

Với hoạt hình 2D, thì quá trình sản xuất trong giai đoạn này sẽ bao gồm 3 bước chính: vẽ layout & background, diễn hoạt (animation) và composition. Tương tự như ở giai đoạn tiền kỳ, trong quá trình sản xuất, việc vẽ layout & background và diễn hoạt chuyển động nên được thực hiện song song đồng thời với nhau bởi các đội ngũ chuyên biệt, để có thể đảm bảo tiến độ sản xuất được tối ưu nhất có thể.

Vẽ layout & background

Background là một phần không thể thiếu trong mỗi cảnh phim hoạt hình 2D, vì nó vừa mang đến context (bối cảnh) cho từng cảnh phim và gắn kết câu chuyện, vừa là điểm nhấn ấn tượng về mặt thị giác.

Vẽ background là một trong số 2 công đoạn có thể nói là quan trọng và tốn công sức nhất trong quy trình sản xuất hoạt hình 2D (bên cạnh diễn hoạt chuyển động animation). Do đó, bản thân công đoạn này cũng yêu cầu các background artists cần phải thực hiện đúng quy trình theo 5 bước cơ bản.

Quy trình ấy bao gồm: vẽ thumbnail, vẽ phác thảo, đi nét, đổ màu và thêm hiệu ứng. Các bạn có thể tham khảo quy trình sản xuất background dưới dạng animated gif

Sau khi đã thực hiện 5 bước cơ bản ấy, thì background của bạn đã sẵn sàng cho bước kế tiếp: composition.

Animation

Tuy nhiên, trước khi có thể bắt đầu với composition, đừng bỏ quên phần quan trọng nhất trong một sản phẩm hoạt hình 2D: animation (diễn hoạt chuyển động).

Animation (bắt nguồn từ “animate”) đơn giản là “tạo ra sự sống” cho nhân vật. Cách hiểu này chuyên sâu hơn rất nhiều so với chỉ “tạo ra chuyển động” thông thường, vì nó còn bao gồm cả cảm xúc và trải nghiệm của nhân vật trong đó.

Thiết kế nhân vật đã có, bối cảnh background đã có (hoặc đang được song song thực hiện), việc cần làm bây giờ là hãy giúp nhân vật được “sống” trong những bối cảnh ấy. Vậy ở bước này, nhà sản xuất hoạt hình phải làm như thế nào?

Nếu như các animators đã được trang bị sẵn storyboard và animatic chi tiết nhất có thể, thì công việc của họ sẽ được trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.

Với lĩnh vực digital animation 2D hiện đại (sử dụng những phần mềm diễn hoạt chuyên nghiệp như Toon Boom Harmony), thì việc làm animation sẽ có thể được chia làm 2 phong cách chính: cut-out animation và hand-drawn animation.

Hand-drawn animation bắt nguồn từ phong cách hoạt hình vẽ tay trên giấy truyền thống (traditional animation), yêu cầu người làm hoạt hình phải trực tiếp vẽ chuyển động cho nhân vật theo từng khung hình một (frame by frame). Tuy nhiên, với công nghệ hiện đại ngày nay, thì công việc này được hoàn toàn thực hiện trên máy tính (paperless), giúp cho quy trình thực hiện dễ dàng và nhanh hơn rất nhiều. Phong cách hoạt hình hand-drawn animation thường được biết đến với những chuyển động mượt mà, và trải nghiệm sản xuất vô cùng thú vị (yêu cầu phải vẽ tay rất nhiều trên bảng vẽ điện tử).

Việc tạo “sự sống” cho nhân vật ở bước này sẽ được thực hiện bởi các animators. Với đòi hỏi và yêu cầu rất lớn về công sức thực hiện để đảm bảo chuyển động được mượt mà, sống động, không ngạc nhiên khi công đoạn diễn hoạt sẽ chiếm phần lớn thời gian trong quy trình sản xuất hoạt hình 2D.

Để thực hiện được những chuyển động cho nhân vật một cách chân thực và sống động nhất, cần phải tuân thủ chặt chẽ 12 nguyên tắc cơ bản về hoạt hình, mà bất cứ animator nào cũng cần phải nắm rõ.

Composition

Sau khi đã hoàn thiện background và animation của một cảnh, bạn đã có thể ghép 2 yếu tố đó vào với nhau thành một sản phẩm hoạt hình “gần như” là hoàn thiện. Công đoạn này được gọi là composition.

Nếu như không còn gì phải sửa, thì bạn cũng đã sẵn sàng để bước sang giai đoạn thứ 3: post-production (hậu kỳ).

GIAI ĐOẠN 4: POST-PRODUCTION – HẬU KỲ

Đúng như tên gọi của nó, ở giai đoạn post-production (hậu kỳ), sẽ chủ yếu yêu cầu bạn phải tinh chỉnh, hoàn thiện sản phẩm hoạt hình của mình, mà không yêu cầu phải sản xuất bất cứ thứ gì mới – giai đoạn đó đã qua rồi!

Editing

Với một bản composition hoàn thiện, hãy để cho một editor chuyên nghiệp sử dụng những “ma thuật” của mình. Bước này yêu cầu bạn (một editor) cắt gọt, bố trí lại những footage hoạt hình sao cho hợp lý.

Để làm được việc này, editor cần phải có cảm nhận rất tốt về nhịp phim (ví dụ như: đoạn phim này nhanh hay chậm, cảnh này thừa hay thiếu, làm thế nào để cho cảnh này thú vị hơn, v…v…)

Phần mềm làm phim hoạt hình 2D miễn phí

Cách làm phim hoạt hình Doraemon